Artefact van de maand: zegelstempel uit de Mechelse gevangenis

Deze bronzen zegelstempel werd aangetroffen in een beerput van de laatmiddeleeuwse gevangenis het Steen gelegen op de huidige Grote Markt. Dergelijke stempels werden gebruikt om brieven te verzegelen of een ‘handtekening’ te zetten onder een overeenkomst.

De 15^de-eeuwse stempel heeft de vorm van een hanger met bovenaan een oog. Het oog laat toe om de zegelstempel aan een ketting te hangen en als hanger te dragen of aan een riem vast te maken. Op die manier kon de eigenaar de zegelstempel dicht bij zich houden. Om vervalsingen te voorkomen was het immers belangrijk dat de stempel niet in foute handen viel.

Het vlak van de zegelstempel vertoont een schuin liggend schild met negen merletten of gestileerde vogeltjes zonder bek en poten erop. Bovenop het schild prijkt een helm met hertengewei. Langs weerszijden van het schild is een takje afgebeeld. Rond dit alles is (in spiegelschrift) de tekst ’s nicloas de souly’ aangebracht.

Wie is die deze Nicolas de Souly, wat was zijn functie en wat deed hij in Mechelen? Spijtig genoeg kon hij (nog) niet geïdentificeerd worden. Het bezit van een zegelstempel laat echter vermoeden dat het om een prominent figuur gaat en vermits zijn stempel in de beerput van de gevangenis terecht kwam zat hij daar waarschijnlijk enige tijd opgesloten. Mogelijk gaat het om een Franse krijgsgevangene. Gedurende het grootste deel van de 15^de eeuw leefde de Franse vorst en de Bourgondische hertogen immers op gespannen voet met elkaar. In de talloze conflicten en veldslagen die ze uitvochten werden regelmatig krijgsgevangenen gemaakt waarvoor men losgeld vroeg.

Deze vondst werd recentelijk ingevoerd in kader van het syntheseproject middeleeuws metaal. Wie meer wil weten over de opgraving kan hier terecht: Archeologie Grote Markt – Stad Mechelen

Bron: Wouter De Maeyer, ‘Zegelstempel’, in: Lieve Lettany (red.), Het Ongeschreven Mechelen. Archeologisch onderzoek op de Grote Markt en de Veemarkt 2001-2003, p. 56.

auteur: Dana Piessens, materiaalspecialiste

Fotocredits: recentere foto Grote Markt Guillaume Baviere via Creative Commons, opgravingsfoto © Archeologie stad Mechelen, vondstfoto © CARvzw