Het hartje is niet enkel vandaag de dag een wijdverspreid symbool, in het verleden was dit niet anders. De typische hartvorm, zoals wij ze nu kennen, verschijnt vanaf de 14de eeuw. In de 15de en 16de eeuw wint de vorm geleidelijk aan populariteit als symbool voor liefde. De hartvorm wordt dan onder andere gebruikt voor allerlei kledingornamenten, draagtekens en sieraden.
In dit rijtje past ook deze hartvormige hanger uit de databank van Middeleeuws Metaal. Het object werd door de archeologen van de voormalige dienst archeologie in de Begijnenstraat in Mechelen gevonden. Op de voorzijde van het sieraad is boven een veld met rankmotief een inscriptie voorzien in gotische letters: GOD. De vorm van de letters wijst op een datering vanaf de late 14de eeuw. Eén van de letters kan specifieker gedateerd worden. De uitvoering van de letter ‘d’ duidt op een datering rond 1450.
Dergelijke metalen hartjes worden met enige regelmaat aangetroffen op laat-middeleeuwse sites, maar de decoratie van dit exemplaar is uitzonderlijk. Meestal zien we beeltenissen van heiligen, religieuze symbolen, zoals het gekroonde en/of doorboorde hart, of inscripties als amorus, amours of IHS. Ook eenvoudigere exemplaren zijn terug te vinden.
De inscriptie op het Mechelse exemplaar doet vermoeden dat de connotatie hier eerder religieus dan romantisch is. Het gaat dan waarschijnlijk om de wederzijdse liefde tussen God en de mens. Daarnaast zorgde de hanger voor bescherming en geluk bij de drager.
Dara Pittevils, archeoloog
Bron illustratie: fragment uit Roman d’Alexandre 1338-1344, Bodleian Library.
